Driemaandelijkse uitgave van De Milieuboot vzw / nummer 68 / september 2012
Inhoud
Metamorfose in Aalst en Dendermonde: de Dender is terug!
'Water in de stad', een thema dat leeft!

Jarenlang werd in vele steden het stinkende water ingekokerd of de rug toegekeerd. Nu de waterkwaliteit verbetert, wint vooral de recreatieve en sociale meerwaarde van open water in het stedelijk weefsel aan belangstelling; overwelvingen worden weggehaald, promenades en aanlegsteigers aangelegd, riviergerichte woonprojecten opgezet, de openbare ruimte rond het water ingericht,...

Ook de Dendersteden spelen de aanwezigheid van water als troef uit.
Nu de Dender al een 10-tal jaar geen stinkende rivier meer is, beschouwt elk van de Dendersteden de aanwezigheid van water als een grote troef voor verhoogde stedelijke attractiviteit. Op meerdere plaatsen werden door de waterwegbeheerder in samenwerking met de gemeenten de waterkanten in de stad grondig vernieuwd, op andere plaatsen werden nieuwe fiets- en voetgangersbruggen aangelegd. Bv. in Geraardsbergen (vernieuwing van de kaaien), Ninove (brug 't Oeversteksken en omgeving stadspark), Denderleeuw (Schiptrekkersbrug), Aalst (project Stationsomgeving Aalst) en Dendermonde (project 'De Dender loopt'). Deze projecten tonen al mooie resultaten of staan nog in de steigers, met als doel de Dender beter te integreren in het stadsweefsel. Wonen aan het water is erg aantrekkelijk geworden en projectontwikkelaars spelen daar dan ook gretig op in. Een hele metamorfose heeft plaats in de stedelijke kernen rond de Dender.

Op woensdag 26 september organiseerden Grenzeloze Schelde en De Waterkant een info- en ontmoetingsdag rond dit thema 'Water in de Stad' in Aalst en Dendermonde.

Aalst omarmt de Dender

Johan Stylemans, schepen voor o.a. Leefmilieu en Mobiliteit, samen met Els Bonnarens, architect-stedenbouwkundige en Joris De Clercq, stedenbouwkundige, dienst Ruimtelijke Ordening, sectie Planning, lichtten de herontwikkeling van de Denderomgeving in Aalst toe.

In Aalst zijn de werken momenteel in volle uitvoering. Stroomafwaarts het bedrijf Tereos Syral is er een vrij abrupte overgang naar een aantrekkelijke stedelijke ruimte: langs de rechteroever werd de oude Mouterij van 'De Wolf-Cosyns' verbouwd tot lofts en is de omgeving tussen spoorweg en Dender gerenoveerd. Op linkeroever beschikt het vernieuwde, opengetrokken Werfplein over een verlaagd zitterras en maakt het de Dender zichtbaar en beleefbaar. Eenzelfde verlaagd zitterras is ook aangelegd aan de Frits De Wolfkaai, wat een visuele brug creëert tussen beide oevers. Zo wordt de Dender omarmd en opgenomen in de publieke ruimte. Het Werfplein zelf vervult nu ook de functie van een open, toegankelijke ruimte, midden in het centrum en is voortaan, behalve een uitgelezen plaats voor evenementen, ook een plek van stilte en rust aan het water, in de schaduw van de kapel.

Samen met de vernieuwde Sint-Annabrug, de nieuwe kantoorgebouwen op de grondvesten van de oude textielfabriek 'Filatures du Canal' en de geplande herwaardering van de Pierre Corneliskaai, creëert de uitvoering van het Masterplan Stationsomgeving Aalst een echte Denderesplanade stroomopwaarts de Zwartehoekbrug. De Dender en haar oevers worden er een attractieve zone die stadsdelen met elkaar verbindt en de stationsomgeving opnieuw integraal deel laat uitmaken van de stad.

En dit is nog maar het begin...

Een ander project wordt gepland op de Tragelsite, een gebied van 14 hectare tussen de Dender, de Dendermondse steenweg en het viaduct, ook onderdeel van het Masterplan Stationsomgeving. Stad Aalst krijgt 60.000,- EUR subsidies om te onderzoeken of hier een multifunctioneel sportcomplex en een evenementenhal kunnen komen. Bedoeling is hier een nieuwe, brede en groene Tragelweg aan te leggen die aantakt op de pendelparking achter het station. Op termijn is hier ruimte voor een volledig nieuw stadsdeel met plaats om te wonen, te winkelen, te werken en te ontspannen.
Grootse plannen worden ook gesmeed voor de zone stroomopwaarts de Zeebergbrug, de voormalige terreinen van De Kegel en de site van Electrabel. De sluizen aan Tereos Syral en in Teralfene zullen verdwijnen en vervangen worden door een schutsluis ter hoogte van het stadspark en de spoorwegbrug. Meteen krijgt heel de industriële zone daar aan de Dender een gewijzigde bestemming. Er zouden wooncomplexen komen, groene assen die de achterliggende straten met de Dender verbinden, een uitbreiding van het stadspark tot aan de Dender...

Wat betreft de integratie van water in de stad heeft Aalst lang getalmd in vergelijking met andere centrumsteden zoals bv. Gent, Kortrijk, Oudenaarde en Mechelen. Maar nu is de vernieuwing echt wel ingezet!
Wel blijven er natuurlijk ook nog vragen.
Zal ook in Aalst het fietspad langs de Dender vervolledigd worden zodat er ononderbroken van de bron tot aan de monding kan gefietst worden? Tussen de Zeebergbrug en de sluis en tussen de Zwartehoekbrug en Hofstade zijn er nu nog hiaten in de fietsroute...
Of ook: worden er voldoende Denderoevers heringericht met plaats voor natuur en zachte recreatie? De Denderoevers ten noorden van het stadscentrum, ter hoogte van het Wijngaardveld, zouden bv. kunnen omgevormd worden tot een attractieve groen-recreatieve zone van ongeveer 1 km lengte, vlak bij enkele stadswijken. Rik De Baere, voorzitter van Natuurpunt Aalst stelde een visieschets voor van vzw MIER met concrete voorstellen voor een blauwgroen lint langs de Dender met aantrekkelijke wandel- en fietspaden, een oeverwand met broedgelegenheid voor oeverzwaluw en ijsvogel, een bloemenrijke ligweide, hengelplaatsen, een brede oevervegetatie met vispaaiplaats, ... Moet het bij dromen blijven?

'De Dender Loopt' in Dendermonde

Burgemeester Piet Buyse presenteerde met trots het project 'De Dender Loopt, als hefboom voor herwaardering van de Oude Dender in Dendermonde'. Dit project is een initiatief van de NV Waterwegen en Zeekanaal in samenwerking met de stad. Tarcy Verstraeten, diensthoofd Groen en Natuur en Jan Everaert, diensthoofd Wegen en Waterlopen van het stadsbestuur toonden vervolgens samen met de burgemeester de plannen en realisaties op het terrein tijdens een begeleide wandeling door het stadscentrum.

In Dendermonde brengt het project 'De Dender Loopt' de Oude Dender weer in de belangstelling en wordt het water in de stad een troef voor de opwaardering van de binnenstad. De Dender wordt er een blauwe ader met uitnodigende oevers en wandelpaden, attractief voor inwoner, passant, klant en toerist. Vanaf het oud sas tot aan de Noordlaan en de De Bruynkaai staan gedurende meerdere jaren vele projecten op stapel.
De renovatie van het oud sas met de heraanleg van de omgeving van de saskom alsook de vernieuwing van de Vlasmarktbrug zijn ondertussen gerealiseerd en vormen een meerwaarde voor de stad. Het is opvallend hoe deze projecten een impuls geven tot private bouwinitiatieven in de nabije omgeving. In oktober 2012 start de opbraak van de Bogaerddam en wordt een nieuwe Bogaerdbrug gerealiseerd die het spiegelbeeld zal zijn van de Vlasmarktbrug.
De Oude Dender wordt bij de herwaardering beschouwd als leidraad doorheen de stad. Er wordt naar gestreefd om de Denderoevers over heel het traject op een samenhangende manier aan te leggen zodat er een eenheid in materialen en kleurgebruik ontstaat. Dit geldt dus ook voor het straatmeubilair, de verlichting en de aanplantingen. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn verzorgde aansluitingen aan bruggen, dwarsstraten, pleinen en wandelpaden. De pleinen langsheen de Dender worden binnen de visie opgewaardeerd tot aantrekkelijke en functionele plaatsen binnen de stad.
Na de bouw van de nieuwe Bogaerdbrug hoopt de stad op de spoedige realisatie van de wandelpaden langs de Dender inclusief de bouw van een mooi uitzichtpunt (een 'Belvédère') nabij de oude saskom.
Voor de herinrichting van de De Bruynkaai dient in de toekomst een ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt te worden om dit gebied duurzaam en aantrekkelijk voor het nageslacht een nieuwe bestemming te geven. Het heropenen van de gedempte Dender kan pas plaats vinden als er een alternatief gevonden wordt voor de parkeerplaatsen op deze locatie.

Zelf ondervinden

Een 50-tal geïnteresseerden - ambtenaren bevoegd voor water en ruimtelijke ordening, milieu- en natuurverenigingen, architecten en stedenbouwkundigen, leden van milieu- en GECORO-raden, en geïnteresseerde burgers - ontdekten met eigen ogen hoe hartje Aalst en hartje Dendermonde opfleurt door de opwaardering van de Dender.

Wie meer wil weten, kan best een kijkje nemen op de website www.waterindestad.be. 'Water in de Stad' is een werkgroep van Grenzeloze Schelde.

Op haar website kan je ook info vinden over de activiteiten die de vereniging de laatste jaren rond het thema organiseerde i.s.m. o.a. De Milieuboot, De Waterkant het Vlaamse Bekkensecretariaat Denderbekken en het Waalse Contrat de Rivière Dendre en m.m.v. verschillende Dendergemeenten.
 
Inhoud

De Milieuboot vzw
De Gheeststraat 16 -
9300 Aalst - tel. 053 72 94 20 - fax 053 80 87 43
E-mail - www.milieuboot.be
Reacties op de nieuwsbrief en/of voorstellen voor artikels zijn welkom via e-mail.

De werking van De Milieuboot wordt gesteund door het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid. Redactie: Dolores Baita, Christine Braet,
Annelies De Graeve, Mieke De Leeuw,
Kathleen Van Damme, Martine Van de Vijver
Riet Van Mieghem, Arnout Willockx

Vormgeving: Els Vanhaeght & Angelique Corthals

ICT consultancy: Gunter Van Dyck, Kenneth Demaret