Dit voorjaar start De Milieuboot met educatieve milieuboottochten op het Kanaal Bocholt-Herentals. Dit kanaal, dat heel verrassend uit de hoek kan komen, heeft de rust en idylle van de vele natuurgebieden als belangrijkste troef. De industrie is er nog altijd een belangrijke speler, maar de recreant vindt vast en zeker zijn gading op het Kempense Kanaal. En hoe zit het met de waterkwaliteit? Dit allemaal op en langs de waterweg van Bocholt naar Herentals …

Het Kanaal Bocholt-Herentals, ook wel het 'Maas-Scheldekanaal' of 'Verbindingskanaal Maas-Schelde' genoemd, maakt deel uit van de Kempense kanalen. Deze werden na de onafhankelijkheid van België (1830) aangelegd om de twee rivieren, Maas en Schelde, te verbinden. Zoals gebruikelijk in die tijd werd het kanaal met de hand gegraven. Toch was de waterweg van in het begin geschikt voor de doorvaart van schepen tot 300 ton. Later groeide het kanaalgedeelte Antwerpen-Herentals uit tot het Albertkanaal, waarna het Kanaal Bocholt-Herentals zijn huidige naam kreeg.
Het kanaal heeft een lengte van 57,8 km en overbrugt met 10 sluizen een hoogteverschil van 33 m.

Het kanaal loopt parallel aan de Kleine Nete en geeft een overwegend groene indruk. In deze regio, de Centrale Kempen, zijn een aantal belangrijke natuurgebieden zoals De Zegge, Neerhelst-De Botten, Mosselgoren, Larumse Heide, Snepkensvijver, Olens Broek.
Het valleigebied van de Kleine Nete met de brongebieden, moerassen en heiden (4884 ha) is erkend als habitatrichtlijngebied. Dit betekent dat men de natuurlijke leefgebieden en de wilde fauna en flora in stand wil houden met bepaalde beschermingsmaatregelen te nemen.

Net als bij de andere Kempense kanalen zijn er veel mogelijkheden voor recreatie rond en in het water. Zo is er in Olen een rederij die toeristische rondvaarten organiseert. In Geel en in Herentals zijn er jachthavens voor plezierbootjes en in Geel is er naast het kanaal een duikclub. Ook veel fietsers en wandelaars vinden we terug langs de waterloop. Keuze genoeg om je te vermaken in je vrije tijd!

De aanwezigheid van het Kanaal Bocholt-Herentals heeft in de tweede helft van de 19^de eeuw en begin 20^ste eeuw tot de eerste industrialisatie van dit gebied geleid. Belangrijke vestigingsfactoren waren goedkope werkkrachten en een goede verbinding met de haven van Antwerpen en de industriepool Luik. Terwijl het grootste stuk van het landschap langs het kanaal dus bepaald wordt door natuur en woonhuizen, domineert hier en daar dan toch de industrie. Als je die bedrijven passeert, is het is alsof je een andere wereld binnentreedt. De grootste blikvanger is Umicore (voormalige Union Minière), nog altijd het grootste bedrijf langs het kanaal. Union Minière werd in 1920 opgestart voor de productie van chroomhoudende stoffen. Achter de fabrieksterreinen werd een tuinwijk met arbeiderswoningen gebouwd. Zo ontstond Sint-Jozefs-Olen, genoemd naar de katholieke patroonheilige van de arbeiders.

Omdat vroeger de milieunormen minder streng waren, is er een historische vervuiling van zowel de bodem van het bedrijfsterrein als de waterbodem van de rivieren waarin geloosd werd. In het gehele Netebekken is Umicore nog altijd verantwoordelijk voor de meeste lozingen van zware metalen. De lozingsnormen voor het bedrijf zijn uitzonderlijk laag. De rivier waarin Umicore metalen loost, de Dommel, voldoet helemaal niet aan de milieukwaliteitsnormen. Ook het voorstel voor de nieuwe lozingsnormen is zeer zwak. Bond Beter Leefmilieu en de Brabantse Milieufederatie (NL) hebben gezamenlijk bezwaar ingediend tegen het voorstel. (Meer info op www.bondbeterleefmilieu.be)

Op het Kanaal Bocholt-Herentals geven metingen op basis van het zuurstofgehalte aan dat het water niet verontreinigd is. De biologische waterkwaliteit daarentegen is voor heel het kanaal maar 'matig'. Het Kanaal Bocholt-Herentals mondt in Herentals evenwel uit in het Albertkanaal, dat het drinkwater voor de stad Antwerpen levert. In de Centrale Kempen zelf staat Pidpa, de Provinciale en Intercommunale Drinkwatermaatschappij der Provincie Antwerpen (PIDPA), in voor de drinkwatervoorziening. Zij maken enkel gebruik van grondwater.