|
In de provincie Oost-Vlaanderen ligt het stroomgebied van de Gondebeek-Molenbeek en
haar zijbeken op het grondgebied van de gemeenten Balegem, Oosterzele, Merelbeke en
Melle en heeft een totale oppervlakte van ongeveer 4 500 ha. De beek
ontspringt in Balegem als de Molenbeek en mondt uit in de Schelde in Melle als
de Gondebeek.
De Gondebeek kent sterk wisselende waterpeilen en veroorzaakt bij langdurig hoogtij
in de Schelde en bij hevige regen regelmatig wateroverlast op talrijke plaatsen in
het stroomgebied. Zo werden er in de periode van wateroverlast van midden november
2010 verschillende mobiele pompen ingezet door de civiele bescherming om erger
te voorkomen.
Hoe de wateroverlast aanpakken?
Voor heel het stroomgebied werd een computermodel gemaakt en dit wees uit dat
er 4 bufferbekkens en een pompgemaal nodig waren om te voldoen aan de gangbare
veiligheidsnorm.
Eén bufferbekken werd al in 2007 voltooid t.h.v. de Kasteelstraat in
Moortsele (Oosterzele). Het is ca. 18 ha groot, het kan 160 000 m³
water stockeren en is daarmee het grootste bekken in Oost-Vlaanderen onder
provinciaal beheer. Ook de gemeente Oosterzele legde in juli 1998 in Balegem,
helemaal stroomopwaarts in het stroomgebied, een kleiner bufferbekken aan met
een buffervolume van 5115 m³.
Om nog een grotere graad van beveiliging tegen overstromen te garanderen, bouwde de
provincie
Oost-Vlaanderen in 2013 een pompgemaal aan de monding van de Gondebeek
in de Zeeschelde in Melle. Het computermodel begrootte de nodige maximale
pompcapaciteit op 6000 l/sec. Het gemaal werd zo geconfigureerd dat
2 pompen van elk 3000 l/sec trapsgewijs in werking treden
afhankelijk van het debiet dat zich aanbiedt.
Het pompgemaal: uniek en innovatief concept met liftconstructie
Omdat het zeer moeilijk was om naast de Gondebeek gronden te verwerven
voor een nieuw gemaal, koos de provincie voor een innovatief concept:
de constructie van een gemaal bovenop de gravitaire uitwateringsconstructie
(waarbij water stroomt van een hoger naar een lager gelegen gebied).
Elke pomp werd ingebouwd in een liftconstructie die boven de waterloop hangt,
zodat ze kan neergelaten worden in de schacht van de ontwateringssluis op
het moment dat ze moet draaien. Wanneer de pompen niet meer moeten werken,
worden ze opgehaald en ontstaat er opnieuw een vrije doorlaat naar de Schelde.
Gravitaire én gepompte afvoer gaan dus door dezelfde koker.
Dergelijk concept is uniek in Vlaanderen. In Nederland werd deze technologie
wel al toegepast vb. in het waterschap Scheldestromen voor het verpompen
van het water van de Braakman naar de Westerschelde.
Volautomatisch
De werking van het gemaal is volautomatisch. Via een internetapplicatie kan
toezicht worden gehouden op de werking en de waterpeilen in de Gondebeek en
de Schelde. Het is zelfs mogelijk om de bediening van op afstand over te nemen.
Visvriendelijk
Bovendien is het gemaal visvriendelijk: wanneer de pompen draaien,
treedt een stroboscopisch lichtsignaal in werking dat de vissen afschrikt
en op afstand houdt.
|
Terug