Historisch gezien ligt Gent net ver genoeg van de Westerschelde en de Noordzee om gevrijwaard te zijn gebleven van overstromingen en toch ook voldoende dichtbij om een haven uit te bouwen. De verbinding met de zee en het streven deze verbinding te behouden, is vandaag de dag nog altijd heel actueel.

De huidige haven van Gent, gelegen langs het Kanaal Gent-Terneuzen, speelt een niet te onderschatten rol in de Vlaamse regio. Volgens cijfers van de Haven van Gent hebben 72.000 mensen, 15% van de tewerkstelling in Oost-Vlaanderen, namelijk rechtstreeks of onrechtstreeks een job in of rond de haven in meer dan 300 bedrijven.

De groei van de haven van Gent blijkt uit de uitbouw van het Kluizendok. Dit project omvat de ontwikkeling van 400ha zeehaven- en watergebonden terreinen met multimodale ontsluiting. Het is momenteel toegankelijk voor schepen tot 85.000 DWT en 12,5m diepgang. De waterdiepte van het Kluizendok is voorzien op 18m.
Deze waterdiepte is mogelijk na de geplande bouw van een nieuwe, maar vooral grotere zeesluis in Terneuzen. Als deze er niet komt, is dat volgens het Havenbedrijf van Gent een bedreiging voor de toekomst van de haven. Vlaanderen en Nederland onderhandelen nog steeds over de verdeling van de kosten. De totale kosten voor een nieuwe sluis lopen - afhankelijk van het sluisalternatief - uiteen van 330 miljoen euro tot 2 miljard euro, de kosten voor het verdiepen van het kanaal niet meegerekend. Een dieper kanaal brengt ook meer verzilting met zich mee, wat dan weer problemen veroorzaakt voor de landbouw. Beide aspecten worden momenteel nog verder onderzocht.

Het internationale samenwerkingsverband Grenzeloze Kanaalzone, opgericht in 2008, bewijst dat grensoverschrijdende projecten die erop gericht zijn de kansen van de regio optimaal te benutten, noodzakelijk zijn. Hierbij gaan de provincies, gemeenten en havenbedrijven, samen met andere partners langs het hele Kanaal Gent-Terneuzen hun samenwerking op verschillende terreinen intensiveren.

Deze economische projecten mogen de leefbaarheid in de kanaaldorpen niet in het gedrang brengen. Zowel de mobiliteit als de milieu- en landschappelijke kwaliteit van het gebied moeten er wel bij varen. Dit alles is het streefdoel van het project Gentse Kanaalzone: een verdere economische ontwikkeling van het havengebied, mét aandacht voor de leefbaarheid van de kanaaldorpen en voor de aanwezige natuur en landbouw. Enkele projecten die dit streven aantonen zijn o.a. het inrichten van overgangsgebieden tussen de dorpen en de bedrijventerreinen, beplanting en geluidsbuffering langs de R4, inrichten van natuurgebieden, maatregelen om doorgaand vrachtverkeer in dorpen en woongebieden te weren, ...

Bronnen:
www.portofghent.be
www.gentsekanaalzone.be